Tìm hiểu cách thức quyền tác giả phát sinh theo quy định pháp luật
Mục lục
Căn cứ quyền tác giả phát sinh không giống với bất kỳ loại tài sản sở hữu trí tuệ nào khác đang được quy định tại pháp luật Sở hữu trí tuệ hiện hành. Để nắm bắt được trọn về loại tài sản sở hữu trí tuệ đặc biệt phổ biến này, căn cứ phát sinh quyền, phương thức đăng ký bảo hộ,… Chúng tôi sẽ tổng hợp các thông tin pháp lý hiện hành giải đáp cho vấn đề này ngay trong nội dung bài viết dưới đây.
Quyền tác giả phát sinh như thế nào?
Quyền tác giả là một trong những loại quyền sở hữu trí tuệ được pháp luật hướng dẫn và bảo hộ. Quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng là hai loại quyền khác của quyền sở hữu trí tuệ, và được phát sinh dựa trên cơ chế đăng ký cấp văn bằng với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Điểm đặc biệt của quyền tác giả chính là: quyền tác giả phát sinh trên cơ chế tự động, không cần thông qua bất kỳ hoạt động đăng ký nào. Cụ thể, tại khoản 1 Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ có nêu rõ:
“Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.”
Quyền tác giả phát sinh mang lại lợi ích gì?
Quyền tác giả phát sinh đồng nghĩa với việc tác giả, chủ sở hữu tác phẩm sẽ được sử dụng và nhận bảo hộ từ pháp luật đối với các hoạt động trên tác phẩm. Những quyền phát sinh của quyền tác giả bao gồm:
Phát sinh quyền nhân thân
Quyền nhân thân được hiểu là các quyền đi liền với tác giả, đồng tác giả trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm. Các quyền này không được chuyển nhượng và sẽ được bảo hộ vô hạn như: Quyền đặt tên cho tác phẩm; đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng; bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả. Ngoài ra, quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm cũng là một loại quyền nhân thân, tuy nhiên quyền này tác giả có thể chuyển giao cho đối tượng khác, cũng như thời hạn bảo hộ là có hạn.
Phát sinh quyền tài sản
Quyền tài sản là những quyền độc quyền để chủ sở hữu tác phẩm khai thác giá trị thương mại từ tác phẩm. Những quyền này được quy định tại khoản 1 Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành bao gồm:
“a) Làm tác phẩm phái sinh;
b) Biểu diễn tác phẩm trước công chúng;
c) Sao chép tác phẩm;
d) Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm;
đ) Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác;
e) Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.”
Đăng ký bảo hộ quyền tác giả như thế nào?
Tuy quyền tác giả phát sinh theo cơ chế tự động, nhưng thực tế khi xảy ra tranh chấp, các chủ sở hữu, tác giả tác phẩm rất khó để chứng minh quyền sở hữu trí tuệ này của mình. Vì vậy, bạn vẫn nên thực hiện đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để được cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm. Hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền tác giả được hướng dẫn tại khoản 2 Điều 50 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành về cơ bản bao gồm các tài liệu sau:
- Tờ khai đăng ký quyền tác giả
- Hai bản sao tác phẩm đăng ký quyền tác giả
- Giấy ủy quyền, nếu người nộp đơn là người được ủy quyền;
- Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn
- Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;
- Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu nếu tác phẩm thuộc sở hữu chung
- Văn bản cam kết quá trình sáng tác của tác giả