Tại sao phải đăng ký bản quyền?

Quyền tác giả được phát sinh trên cơ chế tự động mà không cần thông qua bất kỳ thủ tục pháp lý nào. Vậy tại sao phải đăng ký bản quyền? Trên thực tế, việc đăng ký bản quyền giúp pháp luật ghi nhận lại quyền tác giả của chủ sở hữu tác phẩm, từ đó có căn cứ vững chắc để áp dụng các nguyên tắc bảo hộ quyền, tránh khỏi các hành vi xâm phạm bản quyền trái phép. 

Đăng ký bản quyền là gì?

Trước khi tìm hiểu lý do tại sao phải đăng ký bản quyền, bạn cần hiểu được đăng ký bản quyền hay đăng ký quyền tác giả là gì. Đăng ký bản quyền là thủ tục hành chính được thực hiện tại Cục Bản quyền nhằm khẳng định và yêu cầu pháp luật công nhận, bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm thuộc sở hữu của mình. Kết quả của việc đăng ký bản quyền là cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả tác phẩm cho tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.

Các lý do tại sao phải đăng ký bản quyền

Pháp luật khuyến khích tác giả, chủ sở hữu tác phẩm thực hiện thủ tục đăng ký bản quyền chứ không bắt buộc phải tiến hành thủ tục này. Vậy tại sao phải đăng ký bản quyền? Có rất nhiều lý do để bạn cân nhắc hoàn thành thủ tục này trong thời gian sớm nhất như:

• Với cơ chế phát sinh tự động, quyền tác giả đã hình thành ngay tại thời điểm bạn hoàn thành tác phẩm của mình. Tuy nhiên, thủ tục đăng ký bản quyền giúp bạn tuyên bố quyền tác giả đối với chính tác phẩm của mình, đây là tiền đề cơ bản để thực hiện các hoạt động khai thác, bảo hộ tác phẩm về sau. 
• Giấy chứng nhận đăng ký bảo hộ quyền tác giả là tài liệu pháp lý quan trọng làm căn cứ xác định quyền sở hữu đối với tác phẩm. Trong trường hợp thực hiện các giao dịch dân sự, hoặc tranh chấp về quyền tác giả; đây chính là bằng chứng hữu hiệu và mang tính pháp lý tuyệt đối. 
• Đăng ký bản quyền thành công giúp tác giả, chủ sở hữu tác phẩm được pháp luật công nhận và bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm. Điều này đồng nghĩa với việc, bạn có thể áp dụng rất nhiều các biện pháp tự bảo vệ khác nhau đối với những hành vi xâm phạm trái phép đến tác phẩm của mình; cũng như có thể yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng các biện pháp hành chính, biện pháp dân sự, biện pháp hình sự phù hợp để xử lý hành vi xâm phạm quyền tác giả. 

Thủ tục đăng ký bản quyền có khó không?

Khi đã xác định được lý do tại sao phải đăng ký bản quyền, bạn nên tiến hành nó nhanh chóng và hiệu quả nhất có thể. Thủ tục đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm thực tế khá đơn giản và không yêu cầu quá nhiều công đoạn. 

Hồ sơ bảo hộ quyền tác giả cho tác phẩm

Hồ sơ đăng ký quyền tác giả được quy định tại khoản 2 Điều 50 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, tùy thuộc vào từng loại hình tác phẩm cụ thể để có thể chuẩn bị được bộ hồ sơ chính xác nhất; tuy nhiên về cơ bản yêu cầu các tài liệu sau:

“a) Tờ khai đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan.

b) Hai bản sao tác phẩm đăng ký quyền tác giả hoặc hai bản sao bản định hình đối tượng đăng ký quyền liên quan;

c) Giấy ủy quyền, nếu người nộp đơn là người được ủy quyền;

d) Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn, nếu người nộp đơn thụ hưởng quyền đó của người khác do được thừa kế, chuyển giao, kế thừa;

đ) Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;

e) Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung.”

Trình tự nộp và xử lý hồ sơ đăng ký bản quyền

Cục Bản quyền và hai văn phòng đại diện của Cục là đơn vị tiếp nhận đơn đăng ký quyền tác giả hợp pháp trên toàn quốc. Bạn có thể nộp hồ sơ của mình đến một trong ba địa chỉ dưới đây:

• Trụ sở chính: Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Quận Ba Đình, TP.Hà Nội. 

Điện thoại: 024.38 234 304 ; Fax: 024.38 432 630; Email: cbqtg@hn.vnn.vn 

• Tại TP Hồ Chí Minh: 170 Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3, 

Điện thoại: 028. 39 308 086; Fax: 028. 39 308 087; Email: covhcm@vnn.vn 

• Tại TP Đà Nẵng: Số 58 Phan Chu Trinh, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. 

Điện thoại: 023.63 606 967; Email: covdanang@vnn.vn

Theo hướng dẫn tại Điều 52 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, thời hạn xử lý và cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả như sau: “Trong thời hạn mười lăm ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn hợp lệ, cơ quan quản lý nhà nước về quyền tác giả, quyền liên quan có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan cho người nộp đơn. Trong trường hợp từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan thì cơ quan quản lý nhà nước về quyền tác giả, quyền liên quan phải thông báo bằng văn bản cho người nộp đơn.”.