Những lưu ý về điều kiện bảo hộ kiểu dáng công nghiệp
Kiểu dáng công nghiệp là thành quả sáng tạo của lao động trí óc do đó cần thiết phải có quy định nhằm bảo vệ đối tượng này. Tuy nhiên, trên thực tế không phải kiểu dáng công nghiệp nào cũng là đối tượng của pháp luật về sở hữu trí tuệ. Để bảo hộ kiểu dáng công nghiệp thì kiểu dáng công nghiệp đó phải đáp ứng những điều kiện nhất định.
Theo quy định tại Điều 63 Luật Sở hữu trí tuệ thì Kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Có tính mới.
- Có tính sáng tạo.
- Có khả năng áp dụng công nghiệp.
Một kiểu dáng công nghiệp được bảo hộ khi và chỉ khi đáp ứng cả 3 điều kiện nêu trên.
Kiểu dáng công nghiệp được coi là có tính mới nếu kiểu dáng công nghiệp đó khác biệt đáng kể với những kiểu dáng công nghiệp đã bị bộc lộ công khai dưới bất kỳ mọi hình thức ở trong nước hoặc ở nước ngoài trước ngày nộp đơn hoặc trước ngày ưu tiên hưởng quyền đăng ký. Nếu hai kiểu dáng công nghiệp chỉ khác biệt về những đặc điểm tạo dáng không dễ dàng nhận biết, ghi nhớ và không thể dùng để phân biệt tổng thể hai kiểu dáng công nghiệp đó thì không được coi là khác biệt đáng kể với nhau. Đồng thời, kiểu dáng công nghiệp được coi là chưa bị bộc lộ công khai nếu chỉ có một số người có hạn được biết và có nghĩa vụ giữ bí mật về kiểu dáng công nghiệp đó.
Theo quy định thì Kiểu dáng công nghiệp không bị coi là mất tính mới nếu kiểu dáng công nghiệp bị người khác công bố nhưng không được phép của người có quyền đăng ký quy định tại Điều 86 của Luật Sở hữu trí tuệ hoặc kiểu dáng công nghiệp đó được công bố dưới dạng báo cáo khoa học hoặc trưng bày tại cuộc triển lãm quốc gia của Việt Nam, cuộc triển lãm quốc tế chính thức.
Kiểu dáng công nghiệp được coi là có tính sáng tạo nếu căn cứ vào các kiểu dáng công nghiệp đã được bộc lộ công khai dưới bất kỳ hình thức nào khác ở trong nước hoặc ở nước ngoài trước ngày nộp đơn hoặc trước ngày ưu tiên mà kiểu dáng công nghiệp đó không thể được tạo ra một cách dễ dàng đối với người có hiểu biết trung bình về lĩnh vực tương ứng. Như vậy có thể nói, kiểu dáng công nghiệp không phải dễ dàng tạo ra mà phải dựa vào những hiểu biết nhất định và được tạo ra bởi những người có trình độ chuyên môn trong lĩnh vực nhất định.
Kiểu dáng công nghiệp được coi là có khả năng áp dụng công nghiệp nếu có thể dùng làm mẫu để chế tạo hàng loạt sản phẩm có hình dáng bên ngoài là kiểu dáng công nghiệp đó bằng phương pháp công nghiệp hoặc thủ công nghiệp.
Tuy nhiên như đã nói, không phải kiểu dáng nào cũng có thể là đối tượng bảo hộ của kiểu dáng công nghiệp. Các đối tượng sau đây không được bảo hộ với danh nghĩa kiểu dáng công nghiệp:
- Hình dáng bên ngoài của sản phẩm do đặc tính kỹ thuật của sản phẩm bắt buộc phải có.
- Hình dáng bên ngoài của công trình xây dựng dân dụng hoặc công nghiệp.
- Hình dáng của sản phẩm không nhìn thấy được trong quá trình sử dụng sản phẩm.
Như vậy, hình dáng của một ngôi nhà hay hình dáng của 1 chiếc ly đơn thuần mà chiếc ly nào cũng phải có không phải là đối tượng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp.
Một sản phẩm đủ điều kiện bảo hộ dưới dạng kiểu dáng công nghiệp chứng tỏ sản phẩm đó có tính sáng tạo và khả năng áp dụng cao vào cuộc sống. Do đó, những sản phẩm có kiểu dáng công nghiệp thông thường sẽ chiếm lĩnh được sự ưa chuộng của người tiêu dùng và phát huy hiệu quả trong kinh doanh.