Đăng ký bản quyền tranh minh họa sách như thế nào?
Mục lục
Sách là một trong những đối tượng rất được chú trọng trong việc đăng ký bảo hộ bản quyền. Tuy nhiên, mỗi tựa sách được xuất bản không chỉ tập trung vào nội dung mà còn trau chuốt về hình thức thể hiện, minh họa nội dung của sách. Tranh minh họa sách cũng là tác phẩm nghệ thuật, được tác giả dồn tâm sức sáng tạo. Vậy liệu nó có phải là đối tượng được bảo hộ của quyền tác giả hay không?
Tranh minh họa sách có thuộc đối tượng được bảo hộ quyền tác giả không?
Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo hoặc sở hữu. Với tranh minh họa dưới góc độ một tác phẩm nghệ thuật riêng biệt có thể xếp vào loại hình tác phẩm mỹ thuật ứng dụng. Đây là một trong các loại hình tác phẩm nghệ thuật được pháp luật công nhận bảo hộ quyền tác giả.
Tác phẩm mỹ thuật là tác phẩm như thế nào?
Theo định nghĩa tại khoản 2 Điều 13 Nghị định 22/2018/NĐ-CP, tác phẩm mỹ thuật ứng dụng là tác phẩm: “được thể hiện bởi đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục với tính năng hữu ích, có thể gắn liền với một đồ vật hữu ích, được sản xuất thủ công hoặc công nghiệp như: Thiết kế đồ họa (hình thức thể hiện của biểu trưng, hệ thống nhận diện và bao bì sản phẩm), thiết kế thời trang, tạo dáng sản phẩm, thiết kế nội thất, trang trí.”
Xác lập quyền tác giả với tác phẩm tranh minh họa
Như mọi đối tượng được bảo hộ quyền tác giả khác, tranh minh họa sách không phát sinh quyền tác giả thông qua thủ tục đăng ký bản quyền. Theo hướng dẫn pháp luật, tranh minh họa sẽ phát sinh quyền ngay tại thời điểm họa sĩ sáng tạo hoàn chỉnh và thể hiện tranh dưới một hình thức vật chất nhất định như trên giấy, file vẽ… không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.
Thực hiện đăng ký bản quyền cho tranh minh họa
Việc đăng ký bản quyền có mục đích chính giúp cơ quan nhà nước có thẩm quyền ghi nhận lại quyền đã phát sinh. Từ đó khi xảy ra các tranh chấp bản quyền đối với tác phẩm, bạn sẽ có căn cứ chứng minh cho quyền tác giả của mình.
Hồ sơ đăng ký bản quyền cho tranh minh họa sách
Theo hướng dẫn chung tại khoản 2 Điều 50 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, khi thực hiện thủ tục đăng ký quyền tác giả bạn cần chuẩn bị các tài liệu bao gồm:
“a) Tờ khai đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan.
b) Hai bản sao tác phẩm đăng ký quyền tác giả hoặc hai bản sao bản định hình đối tượng đăng ký quyền liên quan;
c) Giấy ủy quyền, nếu người nộp đơn là người được ủy quyền;
d) Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn, nếu người nộp đơn thụ hưởng quyền đó của người khác do được thừa kế, chuyển giao, kế thừa;
đ) Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;
e) Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung.”
Bảo hộ tác phẩm tranh minh họa riêng biệt với tác phẩm sách được không?
Bạn hoàn toàn có thể thực hiện đăng ký bản quyền riêng biệt cho tác phẩm sách và tác phẩm tranh minh họa sách. Thông thường, phía nhà xuất bản sẽ thuê họa sĩ thiết kế tranh minh họa cho tựa sách của mình. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều trường hợp tranh được sáng tạo trước và lựa chọn minh họa cho sách về sau. Việc đăng ký bảo hộ đối với tranh minh họa cũng giúp nâng cao giá trị của tác phẩm khi thực hiện các giao dịch mang tính thương mại.
