Nhược điểm của nhượng quyền thương mại là gì?
Mục lục
1. Nhượng quyền thương mại là gì?
Luật Thương mại 2005 quy định về nhượng quyền thương mại như sau: Nhượng quyền thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên nhượng quyền cho phép và yêu cầu bên nhận quyền tự mình tiến hành việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ theo các điều kiện sau đây:
- Việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ được tiến hành theo cách thức tổ chức kinh doanh do bên nhượng quyền quy định và được gắn với nhãn hiệu hàng hoá, tên thương mại, bí quyết kinh doanh, khẩu hiệu kinh doanh, biểu tượng kinh doanh, quảng cáo của bên nhượng quyền;
- Bên nhượng quyền có quyền kiểm soát và trợ giúp cho bên nhận quyền trong việc điều hành công việc kinh doanh.
Xem thêm: Đăng ký bản quyền logo online tiến hành như thế nào?
2. Các loại hình nhượng quyền thương mại
Dưới đây là các hình thức nhượng quyền thương mại phổ biến hiện nay:
2.1. Nhượng quyền thương mại theo khu vực lãnh thổ
Nhượng quyền thương mại theo khu vực lãnh thổ có một số hình thức sau:
- Nhượng quyền thương mại trong nước: Là hoạt động nhượng quyền thương mại giữa các doanh nghiệp Việt Nam mới nhau, thường là giữa các doanh nghiệp lớn với các doanh nghiệp mới thành lập.
- Nhượng quyền thương mại từ nước ngoài vào Việt Nam: Các chủ thương hiệu nước ngoài đầu tư vào Việt Nam theo hình thức franchise. Một vài thương hiệu nổi tiếng có thể kể đến như KFC, Nike.
- Nhượng quyền thương mại từ Việt Nam ra nước ngoài: Ví dụ như thương hiệu cà phê Trung Nguyên, Phở 24.
2.2. Nhượng quyền thương mại căn cứ theo tiêu chí kinh doanh
Nhượng quyền phân phối sản phẩm: Người nhượng quyền theo hình thức này cho phép người được nhận quyền phân phối các sản phẩm/dịch vụ do mình sản xuất, cung ứng trong phạm vi và theo thời gian nhất định. Lưu ý, người nhận quyền chỉ được phép sử dụng khẩu hiệu, logo, biểu tượng, tên nhãn hiệu… trong các hoạt động kinh hoạt động kinh doanh, quảng bá sản phẩm. Các thương hiệu đã được nhượng quyền có thể kể đến như Ford, Coca Cola.
2.3. Nhượng quyền sử dụng công thức kinh doanh
Đây được xem là hình thức chuyển nhượng thương mại phổ biến nhất hiện nay. Theo đó, bên nhượng quyền cho phép bên nhận nhượng quyền thương mại được phân phối các sản phẩm dưới dạng thương hiệu của họ, đồng thời chuyển giao kỹ thuật kinh doanh, công thức điều hành quản lý doanh nghiệp và hỗ trợ đào tạo kỹ năng cho các nhân viên của bên nhận nhượng quyền.
2.4. Nhượng quyền thương mại theo mục tiêu phát triển hoạt động kinh doanh
Nhượng quyền thương mại này có thể chia làm các loại như sau:
- Franchise độc quyền (Master franchise): Đây là hình thức nhượng quyền thương mại phổ biến nhất và nhanh nhất trong việc phát triển thương hiệu ra nước ngoài.
- Franchise vùng (Regional franchise): Người mua theo hình thức này sẽ nhận nhượng quyền từ người chủ thương hiệu để bán lại cho các người mua franchise nhỏ lẻ trong vùng.
- Franchise riêng lẻ (single-unit franchise): Hình thức này phù hợp với việc nhượng quyền riêng lẻ áp dụng cho từng đối tác ở nước ngoài.
- Franchise phát triển khu vực (Area development franchise): Hình thức này giúp những người nhận quyền được độc quyền về thương hiệu trong một phạm vi và thời hạn nhất định.

3. Nhược điểm của nhượng quyền thương mại
Nhược điểm của nhượng quyền thương mại là những hạn chế và khó khăn mà các bên tham gia hoạt động này có thể gặp phải. Tùy vào mỗi bên (bên nhượng quyền và bên nhận nhượng quyên) mà có những nhược điểm cụ thể khác nhau, có thể kể đến như sau:
3.1. Đối với bên nhượng quyền thương mại
- Việc kiểm soát đối với bên nhận quyền có thể gặp khó khăn. Bởi vì hoạt động tại nhiều thị trường nên nguy cơ tạo ra các đối thủ là rất lớn.
- Khi hợp đồng chuyển nhượng chấm dứt, một số công ty nhận quyền xấu sẽ dùng kiến thức mới thu được để tiếp tục kinh doanh, thường là bằng cách thay đổi chút tên nhãn/thương hiệu.
- Bất đồng với bên nhận quyền có thể xảy ra , bao gồm cả tranh chấp pháp lý.
- Nếu một bên nhận nhượng quyền hoạt động kém hiệu quả thì sẽ ảnh hưởng đến uy tín của cả thương hiệu.
- Bên nhận quyền có thể lợi dụng kiến thức thu được để trở thành đối thủ tương lai.
3.2. Đối với bên nhận quyền thương mại
- Cạnh tranh với các bên nhận nhượng quyền khác trong cùng hệ thống.
- Bên nhận quyền không được sáng tạo trong kinh doanh.
- Bên nhượng quyền có thể áp đặt cách quản lý, kỹ thuật kinh doanh không phù hợp với bên nhận quyền.
- Vốn đầu tư ban đầu có thể mang giá trị lớn.