Trình tự thành lập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp

1. Điều kiện để thành lập công đoàn cơ sở là gì?

Điều 5 Nghị định số 98/2014/NĐ-CP quy định những điều kiện thành lập tổ chức công đoàn trong doanh nghiệp cụ thể như sau:

• Doanh nghiệp có tối thiểu 05 đoàn viên/người lao động trở lên và có đơn tự nguyện gia nhập công đoàn.
• Công đoàn cơ sở phải được thành lập tại đơn vị sử dụng lao động hoạt động hợp pháp.

Xem thêm: Đăng ký bản quyền logo online tiến hành như thế nào?

2. Có bắt buộc thành lập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp không?

Trong Điều 6 Luật Công đoàn 2012 số 12/2012/QH13 quy định nguyên tắc tổ chức và hoạt động công đoàn quy định như sau sau:

• Công đoàn được thành lập trên cơ sở tự nguyện, tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ.
• Công đoàn được tổ chức và hoạt động theo Điều lệ Công đoàn Việt Nam, phù hợp với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Như vậy, pháp luật không bắt buộc doanh nghiệp thành lập công đoàn.

3. Thời hạn thành lập công đoàn cơ sở là khi nào?

Công đoàn địa phương, công đoàn ngành, công đoàn khu công nghiệp, khu chế xuất phối hợp cùng doanh nghiệp thành lập Công đoàn cơ sở theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam, Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn chậm nhất sau 06 tháng kể từ ngày doanh nghiệp được thành lập và đi vào hoạt động.

Nếu doanh nghiệp chưa thành lập tổ chức Công đoàn sau thời gian nêu trên, Công đoàn cấp trên có quyền chỉ định Ban Chấp hành Công đoàn lâm thời của doanh nghiệp.

4. Trình tự thành lập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp

Quy trình thành lập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp gồm các bước sau đây:

Bước 1: Thành lập ban vận động công đoàn cơ sở

Trước tiên, đối với những đơn vị chưa có công đoàn cơ sở thì cần thành lập ban vận động. Đây là thành phần tổ chức do người lao động tự nguyện lập ra.

Ban vận động sẽ có chức năng tuyên truyền, vận động cũng như tiếp nhận đơn xin tham gia của người lao động. Bên cạnh đó, ban vận động cũng sẽ liên kết công đoàn các cấp với công đoàn cơ sở để được hướng dẫn, hỗ trợ thêm.

Bước 2: Tổ chức đại hội thành lập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp

Ban vận động thực sẽ tổ chức đại hội. Thành phần tham gia đại hội sẽ bao gồm:

• Ban vận động.
• Người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp (có đơn xin gia nhập công đoàn).
• Đại diện đơn vị sử dụng lao động, công đoàn cấp trên và các thành phần liên quan khác. 

Thông qua đại hội sẽ bầu ra công đoàn cơ sở bằng hình thức bỏ phiếu kín. Kết thúc đại hội, ban vận động sẽ chấm dứt nhiệm vụ của mình và bàn giao hồ sơ cần thiết cho ban chấp hành mới được bầu.

Bước 3: Lập hồ sơ đề nghị công nhận công đoàn cơ sở doanh nghiệp

Sau 10 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc đại hội thành lập công đoàn cơ sở, đơn vị phải tổ chức họp ban chấp hành công đoàn mới để bầu ra ban thường vụ và các chức danh khác.

Sau 15 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc đại hội, ban chấp hành mới phải thành lập hồ sơ đề nghị công đoàn cấp trên xem xét việc công nhận.

Bước 4: Quyết định công nhận thành lập công đoàn cơ sở

Công đoàn cấp trên có 15 ngày làm việc tính từ ngày nhận được hồ sơ để:

• Thẩm định quá trình thành lập công đoàn có đảm bảo tính khách quan, tự nguyện hay không.
• Nếu công đoàn cơ sở thành lập đúng theo quy định thì công đoàn cấp trên ban hành quyết định công nhận.
• Trường hợp công đoàn cơ sở không đủ điều kiện thông nhận thì công đoàn cấp trên cần ra văn bản thông báo cho công đoàn cơ sở. Đồng thời, có hướng dẫn chi tiết để công đoàn cơ sở thực hiện vận động người lao động tự nguyện thành lập công đoàn theo quy định. 

Sau khi được công đoàn cấp trên công nhận, ban chấp hành công đoàn cơ sở tiến hành thủ tục để khắc dấu của công đoàn mình và tổ chức các hoạt động theo quy định của pháp luật.

5. Quy định về mức phạt khi vi phạm quyền thành lập công đoàn

Theo luật hiện nay, Công đoàn có 02 mức phạt vi phạm quyền công đoàn phụ thuộc vào mức độ vi phạm. Cụ thể:

• Phạt từ 500.000 VNĐ – 1.000.000 VNĐ nếu công đoàn vi phạm các lỗi không đảm bảo điều kiện làm việc cho cán bộ.
• Phạt từ 10.000.000 VNĐ – 20.000.000 VNĐ nếu vi phạm các lỗi về lạm quyền, không tuân thủ quy định về kỷ luật cán bộ công đoàn.