Cách thức đăng ký bản quyền tác phẩm văn học

Ngày nay, việc đăng ký bản quyền tác phẩm văn học để bảo vệ tối đa quyền lợi của tác giả, chủ sở hữu ngày càng được tăng cao trước vấn nạn đạo nhái tác phẩm. Tác phẩm văn học là một trong những quyền sở hữu trí tuệ được nhà nước Việt Nam thừa nhận và bảo hộ kể từ khi tác phẩm văn học được tồn tại dưới một dạng vật chất nhất định. Bài viết dưới đây, Văn phòng đăng ký bản quyền sẽ tư vấn chi tiết lý do cần phải đăng ký bảo hộ quyền tác giả dù không bắt buộc, hồ sơ và thủ tục đăng ký bảo hộ tác phẩm văn học.

Đăng ký bản quyền tác phẩm văn học được hiểu như thế nào?

Đăng ký bản quyền tác phẩm văn học được biết tới là một thủ tục hành chính không bắt buộc thực hiện nhưng lại cần thiết thực hiện. Đây là một quá trình tác giả/chủ sở hữu tác phẩm sẽ tự mình nộp 01 hồ sơ giấy tờ đăng ký bảo hộ đến Cục bản quyền tác giả hoặc ủy quyền cho cá nhân, tổ chức khác thay họ thực hiện thủ tục đăng ký bảo hộ tác phẩm để được cấp Giấy chứng nhận quyền tác giả.

Lý do cần phải thực hiện đăng ký bản quyền tác phẩm văn học?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Luật sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019 thì đăng ký bảo hộ tác phẩm văn học không phải là thủ tục đăng ký bắt buộc để được hưởng quyền tác giả với những tác phẩm mà họ sáng tạo, sở hữu. Vì vậy, một tác phẩm văn học dù có thực hiện quá trình đăng ký hay không thì đều được hưởng các quyền tác giả giống nhau.

Tuy nhiên, việc đăng ký quyền tác giả tác phẩm văn học lại cần thiết và hữu ích. Cục bản quyền tác giả sẽ cấp GCN bảo hộ tác phẩm sau khi nhận được hồ sơ đăng ký bảo hộ đầy đủ và hợp lệ. Kể từ thời điểm nhận được văn bằng bảo hộ thì về nguyên tắc, tác giả/chủ sở hữu tác phẩm văn học sẽ không có nghĩa vụ chứng minh quyền tác giả đối với tác phẩm văn học thuộc về mình khi có tranh chấp (tham khảo khoản 3 Điều 49 Luật sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019).

Ngược lại, nếu không đăng ký bảo hộ tác phẩm văn học, khi có tranh chấp xảy ra thì bạn phải có nghĩa vụ chứng minh quyền tác giả của mình đối với tác phẩm đó. Trong nhiều trường hợp, khi mà chủ thể khác đã có Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác phẩm thì việc tác giả/chủ sở hữu tác phẩm chứng minh quyền của mình là vô cùng khó khăn, đôi khi là không thể chứng minh được.

Quá trình đăng ký quyền tác giả tác phẩm văn học như thế nào?

Quá trình đăng ký quyền tác giả tác phẩm văn học được diễn ra như sau:

Bước 1: Soạn thảo hồ sơ

Cần chuẩn bị kỹ những giấy tờ sau đây:

• Tờ khai đăng ký quyền tác giả tác phẩm văn học;
• Hai bản sao hợp lệ tác phẩm văn học đăng ký bản quyền;
• Giấy ủy quyền (nếu có);
• Giấy tờ chứng minh quyền nộp đơn (nếu có);
• Giấy tờ đồng ý của các đồng tác giả, nếu do nhiều tác giả cùng sáng tạo ra tác phẩm;
• Giấy tờ đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả của tác phẩm thuộc sở hữu chung.

Bước 2: Nộp hồ sơ đăng ký

Nộp hồ sơ đăng ký bảo hộ bản quyền tác phẩm văn học trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến Cục Bản quyền tác giả hoặc Văn phòng đại diện của Cục Bản quyền tác giả.

Trong vòng 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ đăng ký và hợp lệ, Cục Bản quyền tác giả cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả. Nếu bị từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả thì tác giả, chủ sở hữu tác phẩm sẽ nhận được thông báo bằng văn bản và có nêu rõ lý do.